Distributieovereenkomsten: Europese regels gewijzigd!

Op 1 juni 2022 zijn de nieuwe Groepsvrijstellingsverordening voor verticale overeenkomsten (“Groepsvrijstelling”) en de Richtsnoeren inzake verticale beperkingen (“Richtsnoeren”) in werking getreden. Leveranciers en distributeurs zullen hun afspraken moeten (her)beoordelen aan de hand van deze nieuwe regels, om na te gaan of hun afspraken (on)geoorloofd zijn in het licht van het kartelverbod. We stippen de belangrijkste punten uit de nieuwe regels hieronder aan.

Algemeen

De Groepsvrijstelling noemt welke distributieovereenkomsten niet onder het kartelverbod (art. 101 VWEU) vallen. Om voor de vrijstelling in aanmerking te komen zal het marktaandeel van ieder van de partijen niet meer dan 30% mogen zijn. Ook mag er geen sprake zijn van de zgn. ‘hardcore-restricties’; dit zijn o.a. afspraken waarin de leverancier de distributeur beperkingen oplegt over diens verkoopprijs, het verkoopgebied en/of klanten en over verkoop op internet. Bevat een overeenkomst een van de hardcore-restricties dan is de overeenkomst nietig en in strijd met het kartelverbod. De distributieovereenkomst mag ook geen uitgesloten beperkingen bevatten.

Wat is er nieuw en/of veranderd?

De volgende aanpassingen zijn in de Groepsvrijstelling opgenomen:

1. Gedeelde exclusiviteit: Een leverancier mag een gebied of klantgroep toewijzen aan zichzelf of aan maximaal vijf andere partijen;
2. Gemixt distributiesysteem: De leverancier kan ervoor kiezen in het ene grondgebied een exclusief distributiesysteem toe te passen en in een ander grondgebied een selectief distributiesysteem.
3. Doorzetten van restricties: Een leverancier mag exclusiviteit opleggen aan de exclusieve distributeur en diens directe klanten of aan de selectieve distributeur en al diens klanten;

4. Dual distribution: De leverancier en distributeur die op de downstream-markt (op retail-niveau) in competitie zijn mogen geen informatie uitwisselen die niet noodzakelijk is om de productie en/of distributie van de goederen te verbeteren;

5. Dual pricing: De leverancier mag verschillende prijzen hanteren voor offline en online verkoop. De prijsdifferentiatie mag niet tot doel hebben het gebruik van internet te belemmeren en moet bovendien in verhouding staan tot de verschillen in kosten en investeringen die gepaard gaan met het gebruik van de verschillende verkoopkanalen.

6. Online platforms: Platforms die uitsluitend functioneren als online tussenhandelsdienst vallen onder het bereik van de Groepsvrijstelling. Hybride platforms vallen daarbuiten (zoals Amazon en Bol.com), omdat zij naast deze verticale platform dienst ook producten aanbieden op het platform en zo op de retailmarkt (horizontaal) concurreren met de platformgebruikers.

7. Beperkingen online verkoop: De leverancier mag beperkingen opleggen ten aanzien van online- en offline verkoop, mits dit niet het gebruik van internet volledig belet. Het mag gaan over de wijze waarop online wordt verkocht en geadverteerd, zoals mag bijvoorbeeld het gebruik van bepaalde online verkoopplatforms worden verhinderd en mag een fysiek verkooppunt worden vereist. Een verbod op prijsvergelijkingssites is niet toegestaan.

8. Pariteitsverplichtingen: Een online platform mag van een afnemer verlangen dat het niet tegen betere voorwaarden de eigen product/dienst aanbiedt op hun eigen kanalen. De afnemer mag niet worden beperkt in het aanbieden van de eigen producten/diensten tegen betere voorwaarden via andere kanalen.

9. Non-competes: Een niet-concurrentiebeding mag niet oneindig of langer dan vijf jaar duren. Niet-concurrentiebedingen die na vijf jaar stilzwijgend verlengd worden zijn toegestaan wanneer de afnemer na die termijn opnieuw kan onderhandelen over de overeenkomst of onder redelijke voorwaarden de overeenkomst kan opzeggen.

Overgangsregeling voor oude overeenkomsten:

Voor overeenkomsten gesloten voor 1 juni 2022 geldt een overgangstermijn van een jaar; deze overeenkomsten moeten uiterlijk 31 mei 2023 in overeenstemming zijn met de nieuwe Groepsvrijstelling en Richtsnoeren.

Heeft u vragen over bestaande overeenkomsten en een eventuele herbeoordeling? Neem gerust contact op, wij helpen u graag.

Marlies Wiegerinck