Open source software bij de bron aangepakt
Onlangs verschenen nieuwsberichten dat Donald Trumps nieuwe sociale media platform Truth Social inbreuk zou maken op de open source software licentieovereenkomst van Mastodon. Zij is de uitgever van een ‘gratis’ open source software voor het creëren en onderhouden van een sociale media platform. Iedereen mag hiervan gebruik maken zo lang de verbeteringen aan de software maar worden gedeeld en de credits naar Mastodon gaan. Trump Media and Technology Group (TMTG) weigert echter de door haar bewerkte broncode van Mastodon’s software te openbaren, terwijl dit verplicht is voor iedereen die de software gebruikt. In plaats daarvan claimt TMTG de broncode als eigendom. Daarmee schendt TMTG de licentieovereenkomst van de door Mastodon vrijgegeven software. TMTG heeft een termijn gesteld om de bewerkte broncode vrijwillig vrij te geven. Voldoet TMTG hieraan niet, dan zal Mastodon juridische stappen nemen die tot flinke schadevergoedingen kunnen leiden.
Open source software (OSS) is het compleet tegenovergestelde van de ouderwetse ‘closed source software’. De broncode van de software wordt bij closed source software niet vrijgegeven, waardoor anderen geen toegang hebben tot de softwarecode en deze niet kunnen aanpassen. Bij OSS wordt de broncode van de software juist wél vrijgegeven. Daardoor kunnen anderen gebruik maken van de open source software en erop voortbouwen. Het gebruik van open source software is meestal gratis. Dit betekent echter niet dat alles zomaar is toegestaan. Vaak bevat de licentieovereenkomst belangrijke verplichtingen voor de licentienemer, oftewel de gebruiker van de OSS.
De verplichtingen die voortvloeien uit de OSS-licenties kunnen sterk uiteenlopen. De meest voorkomende verplichting is dat de gebruiker de bewerkte broncode niet voor zichzelf mag houden, maar moet openbaren. Hierdoor wordt de nieuwe, bewerkte versie van de software vrij toegankelijk voor iedereen. Anderen kunnen dan voortborduren op deze verbeterde dan wel aangepaste versie van de OSS waardoor weer nieuwere en wellicht verbeterde versies van de software openbaar worden gemaakt. Zo draagt iedereen bij aan de ontwikkeling en verbetering van de software.
Daarnaast kunnen er ook andere voorwaarden zijn. Zo kan bijvoorbeeld het bijvoegen van een kopie van de licentieovereenkomst worden verplicht. Ook kan bijvoorbeeld de aansprakelijkheid van de licentiegever en/of commercieel gebruik worden uitgesloten. Ook kan er een bepaling worden opgenomen waarin staat dat de geldigheid van de licentieovereenkomst vervalt als de licentieovereenkomst wordt geschonden. Schending van dergelijke OSS-bepalingen kan grote gevolgen hebben, ook in Nederland.
Zo heeft de rechtbank Amsterdam in 2020 een gebruiker van open source software verboden deze software nog verder te gebruiken en veroordeeld tot betaling van de kosten vanwege schending van een OSS-licentieovereenkomst.[1] De zaak speelde tussen softwareontwikkelaar (Jelurida) en een in Hong Kong gevestigde aanbieder van financiële softwarediensten (Apollo). Apollo verkocht cryptomunten met behulp van de open source software van Jelurida. Jelurida hanteerde een licentie die verplichte tot het bijvoegen van deze licentievoorwaarden voor andere afnemers. Apollo had meerdere keren nagelaten om de voorwaarden bij te voegen. Dit bracht de rechtbank ertoe om Apollo het recht om Jelurida’s software te bewerken en verspreiden te ontzeggen. Volgens de rechtbank was Apollo niet gerechtigd om de software te gebruiken en maakt zij inbreuk op de auteursrechten van Jelurida. De rechtbank oordeelde dat Apollo een boete van 26.000 euro diende te betalen per dag dat zij haar verplichtingen op grond van de licentieovereenkomst niet nakwam. Daarnaast veroordeelde de rechtbank Apollo tot betaling van de proceskosten van bijna 40.000 euro.
OSS-licentieovereenkomsten bieden soms uitkomst om sneller tot innovatie te komen, doordat meerdere partijen met de software aan de slag kunnen en de kennis wordt gedeeld waarop anderen weer kunnen voortbouwen. Zoals hierboven al bleek, kan het gebruik van OSS-licentieovereenkomsten echter ook verstrekkende gevolgen hebben. Wilt u uw software via een open source licentie aanbieden? Maakt u gebruik van open source software? Of bent u dit van plan, maar weet u niet zeker welke verplichtingen dat met zich meebrengt? Neem dan contact op met een van onze specialisten om u hierin te laten adviseren.
[1] Rb Amsterdam 22 september 2020, ECLI:NL:RBAMS:2020:4717 (Jelurida v. Apollo).